Auteur: Tim Theeboom
Het onderdrukken van gedachten, emoties of sensaties
Beschrijving van deze mindfulness oefening:
Het proberen een bal onder water te drukken is een inspannende activiteit. Het kost voordurende kracht en energie. Zelfs wanneer het lukt om de bal onder water te drukken, dan valt het niet mee om de bal op z’n plaats te houden.
Hetzelfde geldt voor het onderdrukken van gedachten, emoties en gevoelens. Wanneer we ze proberen weg te stoppen en te onderdrukken, laat een grote reeks van onderzoek zien dat dit veel energie kost. Bovendien is het niet makkelijk om het te doen. Je bent hard aan het werk en vervolgens kan het ineens mis gaan als je je aandacht verliest of vermoeid bent. Dan komt toch dat vervelende gevoel weer even boven, of die angstige gedachte.
Hoe harder je probeert de bal onderwater te drukken, hoe meer energie het kost en hoe hoger de bal omhoog zal schieten wanneer je controle verliest. Dat geldt ook voor het onderdrukken van bijvoorbeeld gedachten. Hoe meer je probeert ze te onderdrukken, hoe harder en vaker ze terugkomen. Dit wordt in de wetenschap een “rebound” effect genoemd.
Onderdrukken lijkt misschien een oplossing te zijn, maar dat is het niet. Onderdrukken werkt maar tijdelijk. Voor even kun je vrij zijn van de vervelende ervaring, maar het is geen lange termijn oplossing. Sterker nog, zolang je blijft onderdrukken, zal hetgeen je probeert te vermijden voort blijven bestaan. Dat is eigenlijk ook wel logisch. Iets wat onderdrukt wordt, kan alleen maar bestaan als er iemand is die het onderdrukt. Met andere woorden, zolang jij iets probeert te onderdrukken, hou je zelf de relatie tussen jezelf en het onderdrukte in stand. Je houdt zelf immers de bal de hele tijd vast. Zolang jij de bal vasthoudt en onder water drukt, zal de bal in je leven zijn.
Accepteren: stoppen met wegduwen
In plaats van het wegstoppen of onderdrukken kunnen we een gezondere manier kiezen, namelijk acceptatie. Of, om in te spreken in termen van de metafoor, door te stoppen met de bal onder water te drukken, en deze langzaam aan het wateroppervlak te laten komen. Nu de bal voor je ligt, is het misschien beangstigend. En misschien ontstaat ook weer meteen de neiging om hem snel weer onder water te drukken.
Acceptatie betekent dat je de strijd opgeeft, dat je het gevoel of de emotie toe laat zonder deze weg te willen duwen of te onderdrukken. Je blijft bij het gevoel, hoe moeilijk het ook is. Of, in woorden van de metafoor, je blijft naar de bal die nu aan het wateroppervlak is kijken en accepereert dat hij nu voor je ligt. Het voordeel is dat de bal nu pas de kans krijgt om langzaam weg te drijven. Na verloop van tijd is de bal verdwenen uit het zicht. De emotie of het gevoel krijgt pas de kans om te veranderen en weg te gaan, als de strijd wordt opgegeven.
Analogie van deze mindfulness oefening:
Bal = hetgene dat men probeert te vermijden
Onderwater drukken = het actief proberen te bestijden of wegdrukken
Het wateroppervlak = het bewustzijn
Dit artikel is oorspronkelijk afkomstig van de site www.ivpp.nl.
