Hoogbegaafdheid is een persoonskenmerk dat relatief veel voorkomt in onze Brainport-regio. Vaak wordt het in één adem genoemd met ADD, ADHD en autisme. Vaak zijn dit afwijkingen in de doorvoer van signalen in de hersenen. Hoewel het hier natuurlijk gaat om verschillende talenten en stoornissen, overlappen ze elkaar op een aantal punten en komen ze soms samen voor.
Je hersenen bestaan uit verschillende onderdelen die met elkaar verbonden zijn door middel van een complexe bedrading. Hoeveel draden er lopen en of die bedrading veel of weinig pulsen kan vervoeren is zoals je je kunt voorstellen van grote invloed op je vermogen om met in- of externe prikkels om te gaan. Het is van de stoornis afhankelijk hoe dit precies tot uiting komt.
ADD en ADHD
De diagnose ADD werd eind jaren tachtig opgenomen in de DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, het handboek van de American Psychiatric Association). Mensen met ADD zijn creatief, origineel en inventief. Vaak zijn zij goed in het leggen van verbanden en in het oplossen van problemen.
Mensen met ADHD blinken vaak uit in analytisch denken en zien het grote geheel. Voor hen is het vaak lastig om langere tijd geconcentreerd aan één taak te werken. Ook plannen, organiseren en dingen op tijd af krijgen kan moeilijk zijn. Als een baan weinig afwisseling of uitdaging biedt, kan de verveling toeslaan of raakt men juist overprikkeld.
Asperger en autisme
Volgens psychiater en hoogleraar autisme Wouter Staal is autisme ‘de verzamelnaam voor gedragskenmerken die duiden op een kwetsbaarheid in de volgende gebieden: sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken en handelen en het filteren en integreren van informatie (bron: Autisme.nl). Mensen met autisme (waaronder ook het syndroom van Asperger valt) komen het best tot hun recht in een baan die gestructureerd, helder en concreet is en minder een beroep doet op sociale vaardigheden. Zij zijn juist goed in het opmerken van details. Volgens klinisch psycholoog Annelies Spek komt dit door hun manier van informatie verwerken. ‘Ze zien de informatie als losse brokjes, terwijl anderen er meteen verbanden tussen leggen en daardoor het grootste deel van de informatie over het hoofd zien.’
Neurodivers brein en carrière
Volwassenen die hoogbegaafd zijn, en/of ADD, ADHD of autisme hebben ervaren, zoals je hebt kunnen lezen, de nodige uitdagingen op het gebied van werk en carrière. Met een uniek brein worden er misschien dingen van je verwacht die niet bij je passen. Dit kan leiden tot werkloosheid, ziekte (burn-out) en soms zelfs tot arbeidsongeschiktheid.
Maar dat je brein anders werkt, wil gelukkig niet zeggen dat er geen passende baan voor jou te vinden is. Wel kun je wat meer uitdaging ervaren in de zoektocht naar een baan waarin jij volledig tot je recht komt. Voor iemand met AD(H)D is het belangrijk creatief te kunnen zijn en afwisseling te hebben in werkzaamheden. Intrinsieke motivatie, dus écht interesse hebben in de dingen die je dagelijks doet, is ook erg belangrijk. Maar ook de werkomgeving en bedrijfscultuur spelen een rol. Open werkplekken bijvoorbeeld, geven over het algemeen veel prikkels en zijn dus misschien minder geschikt.
Zelfkennis als sleutel tot werksucces
Ervaar jij de nodige uitdagingen in je huidige baan en wil je daar beter mee om leren gaan? Of ben je op zoek naar een (nieuwe) baan die bij je past? In beide gevallen het belangrijk om te weten waar je vaak tegenaan loopt. In het leven, maar ook in je werk. Het is dus belangrijk dat je jezelf goed kent. Wie ben jij en wat vind je belangrijk in een baan? Wat zijn jouw kwaliteiten? Wat vind je leuk om te doen? Welke uitdagingen ervaar jij en wat zijn de dingen die jou belemmeren? Kan je hier misschien zelf iets aan doen of is er een baan waarin je er niet of veel minder mee te maken krijgt? Dit plaatje voor jezelf helder hebben is de sleutel tot succes. Onze coaches kunnen jou uitstekend helpen dit inzichtelijk te krijgen en jouw droombaan of -carrière dichterbij te brengen.